Perorāla antidiabētiska medikamenta metformīna efektivitātes un panesamības farmakoģenētika
Autor
Zaharenko, Linda
Co-author
Latvijas Universitāte. Bioloģijas fakultāte
Advisor
Kloviņš, Jānis
Datum
2015Metadata
Zur LanganzeigeZusammenfassung
Metformīns ir pirmās izvēles medikaments jaundiagnosticētu 2.tipa cukura diabēta (T2DM) pacientu ārstēšanā. Mēs identificējām asociāciju starp metformīna blakusparādībām un 2 ģenētiskiem variantiem (rs628031 and rs36056065) Organisko Katjonu transportierī 1 (OCT1/SLC22A1). Polimorfismiem rs3119309, rs2481030 un rs7757336, lokalizētiem Organisko Katjonu transportieru 2 un 3 (OCT2/SLC22A2 un OCT3/SLC22A3) starpgēnu reģionā, tika noteikta būtiska asociācija ar metformīna īstermiņa terapijas efektivitāti. Divi no šiem variantiem tika analizēti replikācijas pētījumā ar 126 T2DM pacientiem no Slovākijas un farmakokinētikas pētījumā ar 15 veseliem brīvprātīgajiem. Visbeidzot, 33 ģenētiskas variācijas tika izpētītas ATM, STK11 un T2DM kandidātgēnos, bet tikai dažas no tām bija nomināli asociētas ar metformīna īstermiņa terapijas efektivitāti. Atslēgas vārdi: OCTs, metformīns, farmakoģenētika, blakusparādības, efektivitāte. Metformin is the first-line medication used in treatment of newly-diagnosticed Type 2 diabetes mellitus (T2DM). We show an association between metformin side-effects and two genetic variants (rs628031 and rs36056065) in Organic Cation Transporter 1 (OCT1/SLC22A1). Polymorphisms rs3119309, rs2481030 un rs7757336 in intergenic region between Organic Cation Transporter 2 and 3 (OCT2/SLC22A2 and OCT3/ SLC22A3) were found to be associated with short-term efficiency of metformin therapy. Two of these variants were analysed in replication study in 126 T2DM patients from Slovakia and in pharmacokinetic study with 15 healthy participants. At last, 33 genetic variants in ATM, STK11 and list of T2DM susceptibility genes were investigated, but only few showed a nominal association with short-term efficiency of metformin monotherapy. Keywords: OCTs, metformin, pharmacogenetics, side-effects, efficiency.