Kriminālatbildība par zemes, mežu un ūdeņu piesārņošanu un piegružošanu
Автор
Murāne, Sarmīte
Co-author
Latvijas Universitāte. Juridiskā fakultāte
Advisor
Krastiņš, Uldis
Дата
2008Metadata
Показать полную информациюАннотации
Maģistra darba tēma ir „Kriminālatbildība par zemes, mežu un ūdeņu piesārņošanu”. Tēmas izvēles pamatā ir apstāklis, ka dabas vides piesārņošanas gadījumi, īpaši zemes, mežu un ūdeņu piesārņošana, ir izplatīti visā pasaulē. Daudzās valstīs par nodarījumiem, kas saistīti ar dabas vides piesārņošanu ir paredzēta kriminālatbildība. Arī Latvija nav izņēmums. Kaut arī pie mums ir dzirdēts par zemes, mežu un ūdeņu piesārņošanu un piegružošanu, tomēr nav neviena tiesas sprieduma, ar kuru vainīgā persona tiktu saukta pie kriminālatbildības. Kur ir problēma? Tas ir centrālais šajā darbā pētāmais jautājums.
Meklējot atbildi uz šo jautājumu, pirmkārt, tika pētīti noziedzīgi nodarījumi pret dabas vidi t.sk., zemes, mežu un ūdeņu, piesārņošanu un piegružošanu vēsturiskā un salīdzinošā skatījumā. Otrkārt, tika analizēta šī noziedzīgā nodarījuma sastāva pazīmju izpratne teorijā un praksē. Treškārt, pētot prakses materiālus un saistot tos ar teorētiskajām atziņām, radās secinājumi par problēmām, ar kurām saskaras tiesību piemērotāji šajā jomā.
Kopumā jāsecina, ka Krimināllikuma normas, kuras paredz kriminālatbildību par zemes, mežu un ūdeņu piesārņošanu un piegružošanu, praktiski netiek piemērotas un tam ir zemāk aprakstītie iemesli. Pirmkārt, atkārtotību veidojošie administratīvie pārkāpumi pēc būtības ir formāli un seku ziņā neapdraud sabiedrības intereses tādā apjomā, lai par tiem piemērotu kriminālatbildību. Otrkārt, praksē ir problēmas ar vērtējuma jēdziena „būtisks kaitējums” izpratni un tas savukārt rada problēmu kvalificējot nodarījumu pēc Krimināllikuma 102.panta 2.daļas. Problēmas risināšanai autore piedāvā iespējamos kritērijus būtiska kaitējuma noteikšanai. Turklāt kriminālprocesos, kuri uzsākti pret juridiskām personām, nav gadījumu, kuros pret kādu no tām būtu piemēroti Krimināllikumā paredzētie piespiedu ietekmēšanas līdzekļi juridiskām personām. Professional masters of Law Sciences study programme of University of Latvia (LU), faculty of Law theme is Criminal Liability for Pollution and Littering of Soil, Forest and Water. The choice of the mater paper’s theme was based on the fact that ecological accidents are widespread all over the world, especially accidents related to significant environmental pollutions. In numerous countries for such person is criminally liable. In this case Latvia is not an exception. Although we hear about pollution and littering of soil, forest and water in mass media we still do not have cases concluded with verdicts. Where is the problem? That is the general question?
In the process of master’s paper completition, firstly was explored the development of concept of crimes against environment in particularly those related with soil, forest and water pollution and littering in historical and comparative aspect. Secondly there was analyzed corpus delicti of the crime. Thirdly author analyzed the application of criminal law and related problems.
The general results were that existing regulation of criminal law in cases of soil, forest and water pollution and littering do not apply. There are many reasons. Firstly administrative responsibility for repeated offence does not make such consequences to make offender criminally liable. Although in some cases there is a ground for criminal proceedings, unfortunately we do not have any criminal proceedings for such crimes. Secondly responsible agencies do not fully understand the use of criteria “essential harm” and as follows do not know where the person should be criminally liable. Author offers the potential criteria to concretize the meaning of criteria “essential harm”. Also responsible agencies do not apply compulsory measures to legal entities where it could be done according to criminal law.